ویژگی و خواص سنگ زمرد اصل

زمرد EMERALD یک سنگ قیمتی و با ارزش که در کشورهای مختلف معادن این سنگ وجود دارد. زمرد کشور های کلمبیا افغانستان (پنجشیر) از شناخته شده ترین انواع این گوهر می باشند و به دلیل محبوبیت و استفاده زیاد، خرید و فروش زمرد اصل افغانستان و کلمبیا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و به لحاظ قیمتی، زمرد اصل افغانستان و کلمبیا نسبت به سایر کشور ها قیمت هر گرم آن بسیار بالاتر است.
زمرد یکی از گرانبهاترین و با ارزش‌ترین سنگ‌های قیمتی سبز در تمام دوران تاریخ است قیمت آن پایین تر از سنگ الماس و بالاتر از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره است.

بسیاری از افراد مشهور همچون ملکه معروف مصری کلئوپاترا از طرفداران زمرد بوده‌اند. بنابراین جای تعجب نیست که همه زنان تمایل به خرید این گوهر زیبا دارند.
سنگ زمرد اصل یکی از انواع بریل معدنی است که در میان سنگ‌های گران‌بهای جهانی دسته بندی می‌شود. این سنگ‌ها در مدل‌های اصل از ویژگی‌ها و خصوصیات مهمی برخوردار هستند که آن‌ها را از دیگر سنگ‌های معدنی متمایز می‌کند. این سنگ‌ها از نظر میزان خلوص درجه بندی‌هایی دارند که ارزش آن‌ها را تعیین می‌کند.

زمرد اصل چیست و چه مشخصاتی دارد؟

زمرد سبز یک سنگ گرانبها و نوعی بریل معدنی است. درجه سختی آن ۷.۵ تا ۸ در مقیاس موس است. زمرد طبیعی چون از خانواده‌ی بریل است طیف‌های متفاوتی از رنگ سبز را شامل می‌شود.

زمرد اصل دارای جلای شیشه‌ای  است. یک زمرد اصل علاوه بر رنگ سبز باید درخشندگی و شفافیت بسیار بالایی هم داشته باشد. با اینکه درجه سختی زمردِ اصل بالاست، اما چون اغلب سنگ‌های زمرد دارای حفره و ترک هستند و ساختار یکپارچه ندارند، بسیار مستعد شکستن هستند. مخصوصا اگر ضربه‌ای به سنگ وارد شود ممکن است خیلی سریع ترک بخورد. زمردهای واقعی که خلل و فرج‌های کمی دارند بسیار کمیاب هستند. به طور کلی، سنگ‌های شفاف و سبز رنگ که رنگ ثانویه‌ی زرد و تیره ندارند، از همه گران‌قیمت‌تر هستند.

انواع سنگ زمرد اصل

زمردها از معادن مختلفی در سراسر جهان استخراج می‌شوند و بسته به منطقه‌ای که از آنجا استخراج می‌شوند، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند. از جمله معروف‌ترین انواع زمرد می‌توان به زمرد کلمبیایی ، و زمرد پنجشیر افغانستانی اشاره نمود.

 زمرد کلمبیایی

زمردهای اصل کلمبیایی با رنگ سبز زنده و شفافیت بالا مشهورند. این زمردها معمولاً از معادنMuzo و Chivor استخراج می‌شوند. بهترین کیفیت رنگ سبز، مخصوص زمرد کلمبیا است که به دلیل حضور عناصر کروم و واندیوم در بافت بلوری زمرد حاصل می‌شود.

زمرد پنجشیر افغانستان

این زمرد ها از معادن پنجشیر افغانستان استخراج می‌شوند و به دلیل رنگ سبز خاص، درخشش عالی و کمیابی، بسیار باارزش هستند. زمرد پنجشیر نسبت به زمرد کلمبیا، سبز روشن‌تر است، ولی از لحاظ شفافیت و خلوص نسبت به نمونه‌های کلمبیایی کیفیت بالاتری دارد. در واقع از آن‌جا که زمرد پنجشیر تَرک‌های سطحی کمتری دارد، در رده سنگ‌های تمیز محسوب می‌شود؛ به طوری که اکنون زمردهای با وزن بیش از 100 قیراط این ناحیه با نمونه‌های باکیفیت زمرد کلمبیا که طی 400 سال گذشته مشابهی نداشته‌اند، از لحاظ قیمت برابری می‌کند.

برای تشخیص زمرد اصل افغانستان که معادن آن در کوه‌های دره‌ی پنجشیر و هندوکش قرار دارد و به طور معمول در میان سنگ‌های اسکارن کربناتی همراه کوارتز و آنکریت یافت می‌شود، در مرحله اول لازم است طول آن را اندازه‌گیری کنید؛ چرا که به طور معمول، حداکثر طول نگین زمرد پنجشیر 15 میلی‌متر است و وجود نمونه‌های بزرگ‌تر آن بسیار نادر می‌باشد.

• رنگ: زمردهایی با رنگ سبز غنی و زنده دارای بالاترین ارزش هستند.
• شفافیت: زمردهای با کمترین ترک و ناخالصی علاوه بر زیبایی بی‌نهایت، بسیار کمیاب نیز هستند و به همین دلیل ارزش بالاتری دارند.
• برش: برش دقیق و ماهرانه سنگ زمرد به دلیل افزایش بازتاب نور می‌تواند درخشش و زیبایی آن را افزایش دهد.
• وزن : هرچه وزن زمرد بیشتر باشد، قیمت خرید آن نیز بالاتر خواهد بود. البته این مورد برای زمردهایی با کیفیت یکسان صدق می‌کند.
• گواهی معتبر: دریافت گواهی‌هایی همچون شناسنامه GIA به اعتبار و در نتیجه قیمت زمرد می‌افزاید.

به طور کلی فاکتورهای گوناگونی در تعیین قیمت و ارزش  زمرد مؤثرند؛ فاکتورهایی چون: معدن استخراج، کیفیت رنگ، درجه شفافیت، میزان ناخالصی‌ها، شکستگی‌ها و اندازه نگین. اما تنها راه مطمئن برای تشخیص زمرد اصل از سایر نمونه‌ها، دریافت شناسنامه گوهره و مراجعه به یک جواهرشناس است، چرا که فرد عادی امکان تشخیص زمرد اصلی را ندارد، مگر اینکه تجربه و مهارت زیادی در این زمینه کسب کرده باشد.

ویژگی‌های فیزیکی سنگ زمرد اصل

از نظر ریشه شناسی نام این سنگ، واژه زمرد عربی‌شده لغت اسماراگدوس یونانی بوده و گویا از واژه‌ای در زبان سانسکریت به معنی سبز گرفته شده است.

جالب است بدانید نام اصلی فارسی زمرد دوال یا دوبال است. زمرد از نظر ترکیب شیمیایی و کانی‌شناسی، با فرمول Be3Al2(SiO3)6 از بریلیوم، آلومینیوم و سیلیکات تشکیل شده‌ است که به همراه آکوامارین آبی، مورگانیت صورتی، هلیودور طلایی و بریل با رنگ پریده سبز به خانواده بریل تعلق دارد.

بریلِ خالص، بی‌رنگ است. اضافه شدن مقادیر ناچیزی کروم و وانادیوم، رنگ سبز زیبای زمرد را پدید می‌آورد. این سنگ به رنگ‌های سبز، سبز مایل به سیاه، سبز مایل به سفید، سبز مایل به زرد نیز در طبیعت یافت می‌شود.

سنگ های زمرد اصل و با کیفیت را مانند الماس نتها به عنوان زینت دادن به زیورآلات بلکه به عنوان سرمایه گذاری مانند شمش نقره و طلا خریداری می کنند.

زمرد سنگ مخصوص متولدین ماه می میلادی اردیبهشت و خرداد شمسی در نظر گرفته می‌شود و با فصل بهار، روح بانشاط طبیعت و عشق بادوام و ماندگار ارتباطی تنگاتنگ دارد. زمردهای مات در بخش عمده شبکه بلورین خود عناصر دیگری نیز دارند که باعث می شود رنگ مات و کدری به خود بگیرد.

زمرد مات چیست؟

سنگ‌های زمرد «مات» برای استفاده در جواهرات ریز و ظریف مناسب نیستند اما در جواهراتی که ارزان‌تر هستند به کار می‌روند یا به شکل گردنبند یا دستبند مهره‌دار و تسبیح ساخته می‌شوند. وقتی زمرد «مات» به شکل تسبیح یا گردن‌آویز ساخته شود ظاهر لکه‌دار آن به سنگ فیروزه سبزرنگ شباهت دارد.

زمردهایی که کیفیت پایین‌تری دارند برای اهداف صنعتی، مانند سنگ آسیاب یا محور دوک نخ‌ریسی، به کار می‌روند.

سنگهای زمرد مصنوعی یا فیک

سنگ زمرد مصنوعی با مدل اصل آن به لحاظ ساختار شمیایی تفاوت دارد. زمرد مصنوعی از متریال‌های گوناگونی ساخته می‌شود که ممکن است مواد طبیعی را هم شامل شود. گاهی اوقات سنگ‌های قیمتی طبیعی و اصل همانند زبرجد و گارنت را به جای زمرد به مشتری‌های می‌فروشند.

زمردهای مصنوعی در آزمایشگاه ساخته می‌شوند و بنابراین سعی می‌شود تا ساختاری مشابه به سنگ طبیعی داشته باشد. اما به طور کلی باید گفت که زمرد مصنوعی لزوما فیک و بی ارزش نیست.

روش‌های تشخیص زمرد اصل چیست؟

برای اینکه در همان زمان خرید بتوانید زمرد مصنوعی را از زمرد طبیعی تشخیص دهید، باید به مجموعه‌ای از نشانه‌ها توجه کنید. در زیر برایتان توضیح داده‌ایم:

۱. شکاف‌ها و ترک‌های سنگ

اول از همه باید بدانید که زمرد مصنوعی بسیار یکدست و تمیز و شفاف دیده می‌شود و ترک و خلل و فرج کمی در سطح آن مشاهده می‌شود. این در حالیست که زمرد طبیعی خلل و فرج زیادی دارد که با چشم عادی هم قابل تشخیص هستند.

۲. رنگ زمرد

زمرد اصل طیف‌های مختلفی از رنگ سبز را پوشش می‌دهد و از سبز کمرنگ تا سبز تیره را شامل می‌شود. زمرد بدل نیز سبز است اما برخی از آنها رنگ‌های اضافی دیگری در خود دارند که سبز نیست و بیشتر به زردی می‌زند. اگر هنگام خرید جواهر زمرد متوجه وجود سایه‌ی رنگی دیگر در آن شدید حواستان را جمع کنید زیرا ممکن است سنگی غیر از زمرد را به عنوان زمرد اصل و طبیعی به شما بفروشند.

۳. تراش سنگ

هنگام خرید جواهر با سنگ زمرد به تراش‌های سنگ توجه کنید. زمرد واقعی نسبتا سخت است و لبه‌های تراشیدگی‌های آن نباید هیچ نشانه‌ای از ساییدگی داشته باشد. اگر لبه‌ها نرم و شکننده باشند احتمالا زمرد تقلبی است.

۴. بازتاب نوری زمرد

برخی از سنگ‌های زمرد مصنوعی را می‌توان با تاباندن نور فرابنفش تشخیص داد. به این صورت که با تابش این اشعه، سنگ زمرد مصنوعی بازتاب نوری قرمزرنگ دارد. البته این روش تشخیص چندان قابل اعتماد نیست زیرا برخی از زمردهای طبیعی هم در برخی شرایط بازتاب نوری قرمز از خود نشان می‌دهند.

یا می‌توانید برای اطمینان از اصل یا بدل بودن زمرد، آن را زیر نور بگیرید. زمرد واقعی هیچ نوع فلاش رنگی از خود بازتاب نخواهد داد. زمرد طبیعی فلاش‌های اندکی بازتاب می‌دهد که اصطلاحا آتش نامیده می‌شوند. اما زمرد بدلی همچون رنگین‌کمان نور می‌تاباند و به این ترتیب می‌توانید غیر اصل بودن آن را تشخیص دهید.

محبوب‌ترین برش سنگ‌های قیمتی برش زمرد است. علاوه بر این، زمرد در اشکالی مانند گرد، بیضی شکل، گلابی و موارد دیگر یافت می‌شود.

۵. کیفیت سنگ زمرد

برعکس زمرد اصل، سنگ‌های تقلبی و بدلی به این خاطر که در آزمایشگاه ساخته می‌شوند بسیار عالی و یکدست دیده می‌شوند. از همین ویژگی آنها می‌توانید تقلبی بودن گوهر را تشخیص دهید.

زمرد ترکیبی چیست؟

برخی از سازندگان طلا و جواهر برای اینکه سنگ قیمتی را بزرگ‌تر از آنچه واقعا هست نشان دهند، به سنگ اصل و طبیعی، یک یا چند لایه پلاستیک یا شیشه اضافه می‌کنند. این مواد اغلب با رنگی غنی‌تر و فشرده‌تر از رنگ سنگ اصلی رنگ می‌شوند و از این‌رو جذاب‌تر و درخشان‌تر به نظر می‌رسند.

برای تشخیص سنگ‌های چند لایه فقط کافیست از کنار به آن نگاه کنید. اگر متوجه وجود لایه‌ها شدید، مطمئن شوید که این گوهر ناخالصی دارد.

استفاده از تست‌های آزمایشگاهی و دریافت انواع شناسنامه جواهرات و گواهی‌های تایید اعتبار مانند شناسنامه CSia می‌تواند اطمینان بیشتری در خصوص سنگ زمرد اصل بدهد. این گواهی‌ها شامل اطلاعات دقیقی از ویژگی های زمرد ، مانند رنگ، شفافیت، برش و وزن آن هستند که در آزمایشگاه‌های پیشرفته توسط کارشناسان سنجیده و ثبت شده‌اند.

کاربردهای زمرد

زمرد در جواهرسازی کاربردهای گسترده‌ای دارد. از جمله محبوب‌ترین کاربردهای آن می‌توان به ساخت گردنبند ، گوشواره ، دستبند ، آویز و انگشتر زمرد اشاره کرد. زمردها به دلیل زیبایی و خواص معنوی‌شان، در ساخت زیورآلات مختلف استفاده می‌شوند و جلوه‌ای خاص به آن‌ها می‌بخشند. زیوآلاتی که در آن‌ها از سنگ زمرد استفاده شده است دارای ارزش بالایی هستند و به همین دلیل معمولا از طراحی‌های بی نقص و ساخت دقیق نیز برخوردارند که درخشش و رنگ سبز شفاف زمرد در کنار این‌ها، جواهری استثنائی را به وجود می‌آورد.

علاوه بر جواهرسازی، زمرد در علم نیز کاربرد دارد. زمردها به دلیل رگه‌ها و ناخالصی‌های طبیعی که در خود دارند، اطلاعات مهمی درباره فرآیندهای زمین‌شناسی و شرایط تشکیل کانی‌ها ارائه می‌دهند. بررسی سنگ زمرد می‌تواند به دانشمندان در درک بهتر فرآیندهای زمین‌شناسی و تاریخچه زمین کمک کند.

فرآیند استخراج سنگ زمرد

استخراج زمرد فرآیندی پیچیده است که شامل مراحل گوناگونی از شناسایی منابع معدنی تا مراحل مختلف استخراج مانند حفاری تا خالص سازی زمرد می‌باشد. زمردها معمولاً در رگه سنگ‌های دگرگونی (Metamorphic rock) یافت می‌شوند و فرآیند استخراج آن‌ها نیازمند تخصص و دقت بالایی است. استخراج سنگ زمرد به دلیل لزوم طی شدن مراحل متعدد، بسیار زمان‌بر و به علت استفاده از تجهیزات مخصوص، فرآیندی هزینه‌بر محسوب می‌گردد.

نوع استخراج این جواهر می‌تواند بر کیفیت و در نتیجه قیمت زمرد تاثیر بسزایی بگذارد. یکی از معروف‌ترین و بهترین روش‌های استخراج زمرد، روش کانی‌زایی هیدروترمال است. معادن زمرد کلمبیا به استفاده از این روش معروف هستند و همین سبب شده زمردهایی با کیفیت بالا را تولید کنند.

خواص سنگ زمرد

اهمیت زمرد در عهد باستان آن چنان است که نامش در کتاب آسمانی قوم یهود، تورات مقدس، هم آمده و در آن، زمرد را یکی از سنگ‌های زیربنای شهر بیت‌المقدس معرفی کرده است. از همین روست که زمرد در نظر قوم بنی اسرائیل ارج و قرب خاصی دارد.

توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که در دوران گذشته و عهد عتیق، انواع سنگ‌های جواهر اصل بیش از آن که به عنوان زیورآلات زینتی به کار روند، جنبه درمانی و دارویی داشتند؛ به طوری که پزشکان، گاهی خوردن یا تنقیه پودر و جوشانده سنگ‌ها را به بیماران خود تجویز می‌کردند.

در ابتدا از جنوب بیابان‌های مصر استخراج می‌شد. رومیان این گوهر را منسوب به الهه ونوس و سمبل مولد طبیعت می‌پنداشتند، حال آنکه مسیحیان آن را سمبل جان‌بخشی مسیحایی تلقی می‌کردند و اعتقاد داشتند این سنگ موجب حیات و زندگی می‌شود.

خواص درمانی زمرد اصل

زمرد در جلوگیری از بیماری‌های صرع بخصوص اگر جنبه ارثی داشته باشد مفید بوده و همچنین قرار دادن آن بر روی چاکرای سر و تاجی در درمان بیماری پارکینسون مفید است. سنگ زمرد باعث برقراری تعادل در سیستم عصبی شده بنابراین در جلوگیری از حمله عصبی مفید است. آویختن آن بر گردن و قرار دادن زمرد بر روی چاکرای قلب جهت تقویت آن بسیار مفید و باعث تقویت عضلات قلبی می‌شود. زمرد باعث تقویت معده شده و در درمان زخم معده هم کاربرد دارد. از دیگر فواید این سنگ درمان دردهای ستون فقرات و عضلات است و ماساژ با آن جهت تسکین درد انجام می‌شود.
سنگ زمرد با انرژی بالایی که به شما می‌دهد خاصیت ضد پیری دارد و باعث افزایش درک، نبوغ، ثروت و توانگری می‌شود.

سنگ زمرد در میان سنگ‌های دیگر ویژگی‌های برجسته‌تری هم داشت و به دلیل باور شدید به خواص دارویی و شفابخشی این سنگ، بیش از گوهرهای دیگر مورد اهمیت واقع می‌شد. مثلا اطبای آن دوران جوشانده زمرد را برای درمان سرطان یا علاج صرع و همچنین درمان اسهال خونی تجویز می‌کردند.

پزشکان یونانی قدیم بر این باور بودند که دود زمرد پودرشده و سوزانده برای درمان مارگزیدگی، سرماخوردگی و تنگی نفس مفید است. علاوه بر این، مدت‌ها قبل از این که عینک و ذره‌بین ساخت شود، از سنگ زمرد تراش خورده به منظور مطالعه و مشاهده اشیای ریز استفاده می‌شد و به همین علت به سنگ زمرد «سنگ مطالعه» هم می‌گفتند.

قیمت هر قیراط زمرد

از آنجا که زمرد اصل تنوع زیادی دارد، با قیمت‌های بسیار متنوعی هم در بازار جهانی خرید و فروش می‌شود. اما در زیر نگاهی کوتاه داریم به محدوده‌ی قیمتی انواع زمرد در جهان:

قیراط برابر ۲۰۰ سوت یا ۲۰۰ میلی‌گرم است. هر پنج قیراط معادل یک گرم است.

زمرد کلمبیا مشهورترین و گران‌قیمت‌ترین نوع زمرد در جهان است. قیمت هر قیراط زمرد کلمبیا در بازارهای جهانی بین ۵۰ دلار تا ۴ هزار دلار است. این در حالی‌است‌که سنگ‌های با تراش، رنگ و خلوص عالی با قیمت‌های بالاتری نیز خرید و فروش می‌شوند. قیمت زمرد اصل و درجه یک از قیمت نقره و طلا بالاتر و از قیمت الماس و یاقوت پایین تر است.
زمرد پنجشیر افغانستان دارای کیفیت بسیار بالایی هستند و قیمت بالایی نیز دارد. به طوری‌که در بازارهای جهانی تا ۵۰۰ دلار خرید و فروش می‌شود. این در حالی‌ است‌ که نمونه‌های خاص با خلوص و رنگ عالی تا قیمت ۴ هزار دلار به ازای هر قیراط نیز معامله شده است.
زمرد هندی ارزان‌ترین نوع زمرد است. به‌طوری‌که در بازار ایران معمولا حدود ۱ دلار به ازای هر قیراط خرید و فروش می‌شود.

نقرا (noghra.com)

برچسب‌ها : زمرد، طلا، نقرا