دلایل شکست میلگرد و روش های جلوگیری از آن

دلیل شکست میلگرد به عوامل گوناگون بستگی داشته و با روش‌های مختلف نیز می‌توان از آن جلوگیری کرد. از آنجا که میلگرد یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی است و در ساخت سازه‌های بتنی استفاده می‌شود، بررسی این راهکارها از اهمیت بالایی در صنعت ساختمان و عمران برخوردار است. این نوع از مصالح ساختمانی مقاومت کششی بالایی داشته و به سازه کمک می‌کند تا در برابر نیروهای وارده مقاومت کند.

با این حال، میلگرد نیز مانند سایر مصالح ساختمانی، ممکن است دچار شکست شود. شکست میلگرد، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و شناخت دلایل شکست، برای جلوگیری از این اتفاق مهم است. سازندگان و مهندسین عمران باید در هنگام استفاده از میلگرد، به این عوامل توجه داشته باشند تا از ایمنی سازه‌ها اطمینان حاصل کنند.

در این مقاله با ما همراه شوید تا بیشتر در این مورد با هم گفتگو کنیم.

7 دلیل شکست میلگرد چیست؟

دلایل گوناگونی برای بروز شکست در میلگردها وجود دارد که اصلی‌ترین آنها را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:

عوامل داخلی که مربوط به خود میلگرد هستند و شامل نوع و گرید میلگرد، روش تولید و عیوب میلگرد می‌شوند و عوامل خارجی که به شرایط محیطی و نحوه استفاده از میلگرد مرتبط بوده و شامل خوردگی، بارگذاری بیش از حد و آسیب‌های مکانیکی می‌شوند.

دلیل شکست میلگرد هر چه باشد از طریق راهکارهای مهندسی و پیشگیری به روش‌های علمی می‌توان مانع از آن شد. اما پیش از آن لازم است درباره دلیل شکست میلگرد به‌طور کامل تحقیق شود.

یافته‌های تحقیقاتی و مهندسی در این مود دلایل گوناگونی را برای این مورد می‌شناسد که عبارتند از:

• عدم استفاده از میلگرد با گرید مناسب: میلگرد، در سه گرید A2 و A3 و A4 تولید می‌شود که نشان‌دهنده میزان کربن موجود در آن است. هرچه میزان کربن بیشتر باشد، میلگرد شکننده‌تر می‌شود.
• استفاده از میلگرد با گرید نامناسب، باعث کاهش مقاومت سازه در برابر نیروهای وارده می‌شود. به عنوان مثال، استفاده از میلگرد A4 در سازه‌های بتنی، مقاومت سازه را در برابر زلزله کاهش می‌دهد.
• عدم کاربرد میلگرد تولید شده با روش نورد گرم: میلگردها با استفاده از دو روش نورد گرم و نورد سرد تولید می‌شود. در روش نورد گرم، شمش فولادی در دمای بالای 1000 درجه سانتیگراد و در روش نورد سرد، شمش فولادی در دمای پایین‌تر از 1000 درجه سانتیگراد نورد می‌شود. نورد گرم باعث افزایش استحکام و انعطاف‌پذیری میلگرد و نورد سرد باعث کاهش آن می‌شود.
• گرم شدن مکرر میلگرد: گرم کردن میلگرد، باعث تغییر ساختار شیمیایی آن و کاهش چقرمگی میلگرد شود. چقرمگی، توانایی میلگرد در جذب انرژی و تغییر شکل بدون شکست است.
• خم کردن بیش از حد میلگرد: این دلیل شکست میلگرد به کاهش استحکام و انعطاف‌پذیری آن منجر شده و در مواردی باعث شکست میلگرد می‌شود. در آئین‌نامه بتن ایران، حداقل زاویه خم، بر اساس قطر، گرید و محل به کارگیری به طور دقیق ذکر شده است.
• عدم استفاده از میزکار مخصوص: استفاده از میزکار مخصوص دارای صفحه خم کن برای خم کردن میلگرد، ایمنی کارگر را افزایش دهد و باعث افزایش دقت در خم کردن میلگرد می‌شود.

استفاده از میلگرد زنگ‌زده: میلگرد در شرایط خاص مستعد زنگ زدگی است که باعث کاهش استحکام و انعطاف‌پذیری آن می‌شود.

راه‌های جلوگیری از شکست میلگرد

با وجود بسیاری موارد و دلیل شکست میلگرد، راهکارهایی نیز برای پیشگیری از آن وجود دارد. برای جلوگیری از شکست میلگرد، باید از رعایت نکات زیر اطمینان حاصل کرد:

• استفاده از میلگرد با گرید مناسب
• کاربرد میلگرد تولید شده با روش نورد گرم برای سازه‌های بتنی
• عدم گرم کردن مکرر میلگرد
• خم کردن میلگرد با زاویه مناسب و مصوب در آئین‌نامه بتن ایران
• استفاده از میزکار مخصوص و استاندارد جهت خم کردن میلگرد
• به کار نگرفتن میلگرد‌های زنگ‌زده

باید توجه داشت که شناخت دلایل شکست میلگرد نیز برای جلوگیری از این اتفاق مهم است. سازندگان، پیمانکاران و مهندسان عمران باید در هنگام استفاده از میلگرد، به این فاکتورها توجه داشته و از ایمنی سازه‌ها اطمینان حاصل کنند.

در ادامه به چند مورد پرسش و پاسخ متداول در مورد دلیل شکست میلگرد می‌پردازیم.

آیا می‌توان میلگرد شکسته را ترمیم کرد؟

در برخی موارد خاص می‌توان میلگرد شکسته را ترمیم کرد. با این حال، این کار باید توسط افراد متخصص انجام شود. ترمیم میلگرد شکسته، معمولاً با استفاده از روش جوشکاری انجام می‌شود.

آیا استفاده از میلگرد با قطر نامناسب می‌تواند باعث شکست آن شود؟

بله، استفاده از میلگرد با قطر نامناسب می‌تواند باعث شکست آن شود. قطر میلگرد، باید با توجه به بارهای وارده و سایر عوامل، انتخاب شود. در صورت استفاده از میلگرد با قطر کمتر از حد مجاز، میلگرد ممکن است در برابر بارهای وارده، شکسته شود.

آیا استفاده از میلگرد با عیوب ظاهری می‌تواند باعث شکست آن شود؟

بله این مورد نیز می‌تواند باعث شکست میلگرد و بروز مشکلات ثانویه شود. عیوب ظاهری مانند ترک خوردگی، فرورفتگی و تابیدگی، می‌تواند نشان‌دهنده وجود عیوب داخلی در میلگرد باشد. این عیوب داخلی، می‌تواند باعث کاهش استحکام و انعطاف‌پذیری میلگرد شود.

آیا استفاده از میلگرد در محیط‌های خورنده می‌تواند باعث شکست آن شود؟

بله کاربرد میلگرد در محیط‌های اسیدی و خورنده باعث شکست آن می‌شود. همچنین میلگرد اغلب مستعد زنگ زدگی بوده و به کاهش استحکام و انعطاف‌پذیری میلگرد منجر می‌شود. در محیط‌های خورنده، سرعت زنگ زدگی میلگرد افزایش می‌یابد. در نتیجه احتمال شکست میلگرد در این محیط‌ها، بیشتر است.

آیا استفاده از میلگرد شکسته در سازه‌های بتنی ایمن است؟

خیر، استفاده از میلگرد شکسته در سازه‌های بتنی ایمن نیست. میلگرد شکسته، مقاومت کافی برای تحمل بارهای وارده را ندارد و استفاده از میلگرد شکسته در سازه‌های بتنی، می‌تواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد.

سخن آخر

شناخت دلیل شکست میلگرد و رعایت نکات فنی در هنگام استفاده از آن، می‌تواند از بروز این اتفاق جلوگیری کند.

شکست میلگرد، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها شامل استفاده از میلگرد با گرید نامناسب، استفاده از میلگرد تولید شده با روش نورد سرد، گرم کردن مکرر میلگرد، خم کردن بیش از حد میلگرد، عدم استفاده از میزکار مخصوص و استفاده از میلگرد زنگ‌زده است.

باید توجه داشت که ایمنی سازه‌ها، مسئولیت بزرگی است که بر عهده همه افراد مرتبط با ساخت و ساز است. سازندگان و مهندسان عمران باید در هنگام استفاده از میلگرد، دقت و حساسیت لازم را داشته باشند تا از ایمنی سازه‌ها اطمینان حاصل کنند.